Şahin

Doğal dengenin vazgeçilmez ve önemli bir unsuru, Kartal, Doğan, Şahin, Baykuş ve Puhu gibi yırtıcı kuşlardır. Yırtıcı kuşların doğal yaşam ortamlarının tahribi, yok yere öldürülmeleri (nişan talimi gibi kabul edilemez gerekçelerle), Hatay İlinde yemek için avlanmaları ve yumurtalarının toplanması gibi sebeplerle sayıları gün geçtikçe azalmaktadır.

Bununla birlikte yırtıcı kuşlar için bir başka tehlikede özellikle Suriye'den gelen kişilerin, Hatay'ın Reyhanlı İlçesindeki bazı vatandaşlarla işbirliği yaparak Türkiye'nin çeşitli yörelerinde, tuzak kurup, yırtıcı kuşları yakaladıkları ve bunları çeşitli yollardan Suriye'ye kaçırdıkları bilinen bir gerçektir. Özellikle Halep'te eğitilen bu kuşlar daha sonra çeşitli Arap ülkelerinde Emirlere ve Şeyhlere yüksek fiyattan satılmaktadır.

Çevre ve Orman Bakanlığı birleştirilmeden önce Doğu Akdeniz Bölgesinde faaliyet gösteren Mülga Orman Bakanlığı Doğu Akdeniz Bölge Müdürlüğü konuya ciddi bir biçimde eğilmesi, Jandarma ve diğer çevreci kuruluşlarla işbirliği kapsamında (Av-Yaban Hayatı Koruma Geliştirme ve Tanıtma Vakfı) sürdürdüğü çok ciddi koruma faaliyetleri ile yüze yakın Suriyeli ve Türk vatandaşı, yakaladıkları yırtıcı kuşlar, yem olarak kullandıkları güvercinler ve tuzaklarla ele geçirilmişlerdir. Bu kişiler o zamanki mevcut ilgili yasa (3116 Sayılı Kara avcılığı, şimdi ise 4915 Sayılı Kara avcılığı Kanunu) ve Merkez Av Komisyonu Kararları uyarınca milyarlarca lira tazminat ödemeye mahkum olmuş ayrıca kullandıkları araçlara el konularak mahkemelerce müsaderesine karar verilmiştir. Ancak yeni yapılanmayla birlikte bölge bazında yapılan koruma faaliyetleri il bazına indirgenmiş, konuya

duyarsız ve ilgisiz il yöneticileri ödenecek tazminattan ve müsaderesine karar verilen araçların işlemlerini takip etmedikleri gibi bahar mevsimiyle başlayan Şahin Avcılığına da duyarsız kalmaktadırlar.

Suriye'den gelen yabancı uyruklu şahısların Hatay ili Reyhanlı İlçesindeki bazı vatandaşlarla yaptıkları iş birliği ile yırtıcı kuşların oldukça yoğun bulunduğu ülkemizin Kayseri ili Pınarbaşı ilçesi üzün yayla mevkii, Bolkar Dağlarının Ulukışla ve Aslan köy mevkileri, Konya Cihanbeyli ve Eskişehir ili civarında yine iş başında, değerlerimizi yurt dışına kaçırmak için av yapmaktadırlar.

Ayrıca bazı Avrupa ülkeleri (Belçika, Avusturya, Almanya) vatandaşlarının zaman zaman ülkemize gelerek yırtıcı kuşların özellikle Kızıl Şahinlerin üreme alanları olan mıntıkalarda yumurta topladıkları ve bu yumurtaları yurtdışına çıkardıkları bilinen bir gerçektir. Çiftleşme ve üreme dönemi olan nisan-mayıs-haziran aylarında bu faaliyetlerin arttığı alınan duyumlar arasındadır.

Bilindiği üzere her zaman yeniden yapılanmalar bir takım sorunları da beraberinde getirmektedir, üzün yıllar yetişmiş elemanlar ve uzman kişiler yeniden yapılanma sürecinde tasfiye edilmeleri konunun ehemmiyeti alınmamasına yol açmaktadır. Ayrıca Av-yaban hayatının korunması ve geliştirilmesi Bölgesel bazda ele alınması gereken bir husus olup, il bazında çözülmesi mümkün olmadığı gibi iller bazında da yeterli işbirliği yapılamamaktadır.

Doğal bir zenginliğimiz olan yırtıcı kuşların korunması canlı ve cansız avlanmalarının önlenmesi, yurt dışına kaçırılmalarına engel olunması toplumun her kesimine düşen bir görevdir.

Özellikle konuyla ilgili olarak Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü'nün taşra teşkilatlarında görev yapan elemanların, jandarma ve gümrük örgütlerinin eğitimlerinin artırılması gerekmektedir. Bu bağlamda söz konusu yırtıcı kuşların yoğun avlandığı illerdeki Av koruma görevlilerinin, jandarmanın ve Suriye sınırındaki gümrük memurlarına yönelik seminerlerin verilmesi bu kuşların korunması açısından oldukça önemlidir.

Yırtıcı kuşlar, doğada beslenme zincirinin en üst halkasını oluşturmaktadırlar. Sayıları dünyada olduğu gibi ülkemizde de hızla azalmaktadır. Özellikle Suriye'ye kaçırılmak üzere avlanan Kızıl Şahinler tarıma zararlı kemiriciler (fare, köstebek vb.) ile beslenmektedir. Bu kuşların neslinin tükenmesi halinde sözü edilen tarım zararlıları kemiricilerin sayısı artacak ve sonuç olarak tarım ürünleri dolayısıyla ekonomi ve insanlar ciddi kayıplara uğrayacaktır.

Sonuçta, insanlık için büyük bir önem taşıyan doğal dengenin korunması açısından yırtıcı kuşların büyük önemi vardır.


Bayağı şahin (Buteo buteo), atmacagiller (Accipitridae) familyasından Avrupa'nın en yaygın yırtıcı kuş türü.

50-60 cm uzunluğundaki bayağı şahin, beslenmesi ve yaşadığı çevre konusunda cok iyi uyum saglayabilen bir kuş olduğu için dağlardan düzlüklere, doğanın en yabani olan kısımlarından büyük şehirlerin içine kadar yaygındır.