Tiran' lar, adlarının kelime anlamının da işaret ettiği gibi gerçekten zorba kuşlardır. Bu saldırgan ve kavgacı yaratıklar yalnız kendi iriliklerindeki kuşlara sataşmakla kalmayarak atmacalara, kargalara ve başka iri kuşlara da saldırmaktan çekinmezler. Bu kuşların bazı dillerdeki «tiran sinekkapan» adı, sineklerle ve başka böceklerle beslendiklerini gösterir Tiran, kendine uygun bir tünek seçtikten sonra, tehlikeden habersiz olarak uçan bir böceğin üzerine birdenbire hamle yapar ve onu enli ve yassı gagasıyle kapar.
Tiran'ların büyüklükleri ufakla orta arasında oynar. Gagaları genellikle enli yassı ve ucunda daima kancalıdır.Uzun ve sivri kanatlarından da anlaşıldığı üzere iyi uçucudurlar. Çoğu zaman sade renkli kuşlarsa da gerek davranışları gerekse haykırışlarıyle dikkati çekmekten geri kalmazlar. Genel olarak Güney Amerika'da pek bol olan ilkel ötücü kuşlardan yalnız bunlar kuzeysel enlemlere çıkıp ılımlı Kuzey Amerika' nın kuşları arasına katılmışlardır. Öyle iken kalabalık tirangiller ailesinin (Tyrannidae), 365 türünün çoğunluğu gene tropikal Amerika'da yaşar.
Tepeli tiran, yuvasında daima terkedilmiş bir yılan derisi bulundurma âdeti dolayısıyle üzerinde durulmaya değer. Bazı tabiat bilginleri yılan derisinin, yuvayı yağma etmeye gelen düşmanları korkutup kaçırmaya yaradığı kanısındadırlar. Ağaç kovuklarında yuva yapan tepeli tiran, düzensiz siyah çizgilerle işaretli yumurtalar yumurtlar. Birleşik Amerika'nın güney batısında ve Tropikal Amerika'da da akrabaları olan bu kuşa Kuzey Amerika'nın doğusunda rastlıyoruz. Tepeli tiran, kanat ve kuyruk teleklerinde kestane rengiyle süslü grimsi kahverengi bir kuştur. Gürültülü, fakat yumuşak çağırışı derhal dikkati çeker.
Tiran'ların çoğunluğu donuk renklidir, fakat Birleşik Amerika'nın Texas ve Oklahoma gibi bazı güney eyaletlerinde rastlanan makas kuyruklu tiran bu bakımdan farklıdır.Gri beyaz ve koyu sarının karışımı olan bu kuşun göğsünde tatlı bir pembelik dikkati çeker
Derin çatallı kuyruğu en aşağı 25 santim uzunluğundadır. Makas kuyruklu tiran seyredilmesi ilginç kuşlardandır. Bazen yol kenarındaki bir çitin üzerinde tünediği yerde kuyruk tüylerini makas gibi açıp kapadığı ve böceklerin arkası sıra atıldığı görülür.
Göz kamaştırıcı «al tiran» (Pyrocephalus), Birleşik Amerika'nın güney batısının Meksika sınırı dolaylarında bulunur. Bütün başı, göğsü ve karnı al renkli olan erkeği, çöl bitkilerinin arasında derhal göze çarpar.
Tropikal Tiranlar: Aralarında Bir Hava Korsanı Vardır
«Panama tiranı» (Legatus), iri tropikal «sarı-asmagiller» in veya öbür adlarıyla «oropendola» ların uzun ve sallantılı yuvalarına yumurtlamayı sever. Bu tiran'ın eski bir yuvayla yetinecek yerde, kendinden çok iri oropendola'lan kovalayıp onları, yuvalarım terketmeye mecbur edinceye kadar rahatsız ettiği görülmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder