Sinekkapanlar

Sinekkapangiller (Muscicapidae), ötücü kuşlar takımına ait bir familyadır.

Palearktik, Etopya, Oryantal kıtalarda bulunurlar. Ağaçlarda yaşarlar. Yükselerde uçtuklarında böceklerle beslenirler. Yuvalarını yere ya da mağaralara yaparlar. Küçük yapılı, kuyrukları dört köşemsi kuşlardır. Gagaları genellikle yassı ve kısadır. Gaga dibinde kıllar vardır. Erkek ve dişiler birbirlerinden farklıdır.

Sinekkapanlar, adından da anlaşılacağı gibi bu kuşlar Eski Dünya'da yaşamakta ve böceklerle beslenmektedir. 325 türü olduğuna göre aile hayli kalabalıktır, bununla beraber içlerinden hiç birine Batı Yarımküresi'nde rastlanmamaktadır. Bu kuşların arasındaki en yaman böcek avcıları, Doğu Asya ve Avustralya bölgelerinde yaşayan «Rhipidura» adlı bir gruptur. Bunlar çok evcil kuşlardır, hele adı «Avustralya yelpaze kuyruklusu» olan içlerinden biri, sinek peşinde kapılardan ve pencerelerden evlere bile girer.
Sinekkapanların, avlarını yakalayıp yutmalarına yardımcı olan uzun kıllarla çevrili enli ve yassı gagalan vardır. Bununla beraber bazı sinekkapanlar avlarını yaprakların ve dalların üzerinden toplarlar. Böylelerinin gagaları ağır ve hafif kancalıdır. «Muscicapidae» ailesini meydana getiren bu kuşların, aynı yiyecekleri sevdikleri göz önünde tutularak, Yeni Dünya Sinekkapanları'yle akraba oldukları akla gelebilirse de, aradaki bağlantı zayıftır.

Sinekkapanlar'dan bazılarında, özellikle, ortalama 12 -15 santim uzunluğunda «Muscicapa» grubundan «ak yakalı sinekkapan, «çizgili sinekkapan» ve «cüce sinekkapan» gibi türlere Avrupa ile Asya'nın ılımlı kuşaklarında rastlanırsa da, aile daha ziyade tropikal enlemlere dağılmıştır. Güzel «cennet sinekkapanları», yaklaşık olarak 30-31 santim uzunluğundaki kuyruk tüyleri sayesinde bunların en göz alıcıları arasında yer alırlar. «Hindistan cennet sinekkapanı» nın (Terpsiphone paradisi), karnı siyah, sırtı ile kuyruğu beyazdır. Afrika'da, yosundan ve kök tellerinden kâsemsi bir yuva bina eder ve içine benekli 2-4 yumurta yumurtlayan birkaç akraba türe rastlıyoruz.
Yukarıda adı geçen «yelpaze-kuyruklar» da yaman böcek avcılarından olup onları gagalarıyle kaparken küt diye bir ses çıkarırlar. «Mavi yelpaze - kuyruklu» (Rhipidura cyaniceps), Filipinlerin yazlık başkenti Baguiao'da en güzel ve en yaygın kuşlardan biridir. Pasifik adalarında daha başka yelpaze - kuyruklara rastlanır. Bu sinekkapanlar kâse biçimli bir yuva örer ve bunun altında, gevşek liflerden sallantılı bir kuyruk bırakırlar.
«Hakan sinekkapanları (Monareha ve akrabaları), Pasifik'te daha bile yaygın olup Tahin kadar uzak adalara bile ulaşmışlardır. Bunlar kestane rengi, beyaz ve parlak siyah
tüylerle örtülü güzel kuşlardır.
Tabiat bilginleri «Hawaü elepaiosu» nun (Chasiempis sandwiehensis), hakan sinekkapanları grubundan olduğu fikrindedirler. Elepaio sokulgan ve mütecessis bir kuştur.
Avustralya sinekkapanları'ndan başka bir grubun bilimsel adı «Pahycephala» dır. «Kalın kafa» anlamına gelen bu ad, kuşa, ağır kafasından ve gagasından ötürü verilmiştir. Bu kuşlar mükemmel şarkıcılar da olup bilhassa ıshklarıyle meşhurdurlar. Türlerinden birinin (Pachycephala pectoralis) bilinen her hangi başka bir kuşaktan daha fazla coğrafi ırkı ve alt-türü vardır. Bilinenlerinin sayısı sekseni geçer. Bu klana bütün Avustralya'da, Yeni Gine' de ve Pasifik adalarının çoğunda rastlanır. Grubun üyeleri örümcek kuşu-gagalı sinekkapanlardır: Yiyecekleri doğrudan doğruya yaprakların üzerinden toplarlar.

Alaca sinekkapan (Ficedula semitorquata), sinekkapangiller (Muscicapidae) familyasından bir sinekkapan türü.

Güneydoğu Avrupa'nın köşesi, Ortadoğu ve güneybatı Asya'da yayılış gösterirler. Göçmendirler. Kışı Afrika'da geçirirler. Batı Avrupa'da nadir görülürler.

Büyüklükleri 12-13.5 cm kadardır. Gaga siyah ve geniştir. Şekli ise havayla ilgili böcekçil hayvanlardaki gibi sivri uçludur.Kara sinekkapan gibi uçarken yakaladıkları böceklere ek olarak, meşe yapraklarının arasındaki tırtılları da avlarlar.

Dökülen ormanlık bölgeler, özellikle meşe ve gürgenin etrafı ve dağlık alanların kuşlarıdırlar. Bir ağaç deliğinde açık bir yuva inşa eder ve yuvaya 4-7 yumurta koyulur.

Üreme döneminde olmayan erkek, dişiler ve yavru alaca sinekkapan, soluk bir kahverengi ile değiştirilen ve diğer Fidecula sinekkapanlarından, özellikle halkalı sinekkapandan ayırılması çok zor olabilen siyah rengi vardır.
Benekli sinekkapan (Muscicapa striata), sinekkapangiller (Muscicapidae) familyasından açık alanlarda yaşayan açık renkli, kahverengimsi bir sinekkapan türü.

Başlığı kahverengi ve hafif çizgili, gözleri büyük ve koyu renk, sırtı desensiz kahverengi, kanatları ise daha koyudur ve açık renk göz alıcı telek kenarları vardır. Alt tarafı gümüş rengi-gri-kirli sarıdan oluşur ve göğsünde belli belirsiz, bulanık çizgiler vardır. Kuyruğu desensiz ve gri-kahverengidir. Koyu renkli gagası oldukça kalındır. Gencinin sırtı açık bej beneklidir. Sesi kendine özgü ve çok hafif titreşimli bir ‘zii’ ya da ‘zii-tiktik’; ötüşü tiz ve gıcırdamayı andıran düzgün aralıklı notalardan ibarettir.

Orman kenarlarında, parklarda, bahçelerde, tenis kortlarında ve mezarlıklarda bol bol tüner. Çok kısa olan bacaklarının üzerinde dimdik tüner, kuyruğu ve uzun kanat uçları aşağı doğrudur (ötleğenin tipik yatay pozu gibi değil; ayrıca, yapraklar ve yeşillikler üzerinde dolaşmaz ya da hoplamaz). Uçan böcekleri yakalamak için kendine özgü şekilde birden havalanır ve tüneğine hemen geri döner.
Halkalı sinekkapan (Ficedula albicollis), sinekkapangiller (Muscicapidae) familyasından bir sinekkapan türü.
12-13.5 cm büyüklüğündedirler. Üreme dönemindeki erkeğin çoğunlukla yukarısı siyah ve aşağısı beyazdır. Beyaz bir yaka, büyük beyaz kanat yaması, siyah kuyruk ve büyük beyaz bir alın yaması vardır. Kıç soluk renklidir. Gaga siyah ve geniştir. Şekli ise havayla ilgili böcekçil hayvanlardaki gibi sivri uçludur.
Uçarken yakaladıkları böceklere ek olarak, meşe yapraklarının arasındaki tırtılları avlarlar ve küçük yumuşak meyveleri de yerler.
Dökülen ormanlık bölgeler, parklar ve bahçelerin kuşlarıdırlar. Tercihen yaşlı ağaçların oyuklarında yuva yaparlar. Bir ağaç deliğinde açık bir yuva inşa ederler veya insan yapımı kutu-yuvalarda yaşarlar. 5-7 yumurta bırakırlar.
Güneydoğu Avrupa ve kuzeybatı Asya'da yayılış gösterirler. Göçmendirler, kışı Afrika'da Sahra Çölünde geçirirler. Batı Avrupa'da nadir görülürler.
Küçük sinekkapan (Ficedula parva), sinekkapangiller (Muscicapidae) familyasından bir sinekkapan türü.
Doğu Avrupa ve orta Asya’da üreme gösterirler. Göçmendirler. Kışı güney Asya’da geçirirler. Erkekleri 11-12 cm büyüklüğündedir. Çoğunlukla vücutlarının üstü kahverengi, altı beyaz, başları gri ve portakal rengi boğazları vardır. Gaga siyah ve geniştir. Şekli ise havayla ilgili böcekçil hayvanlardaki gibi sivri uçludur. Uçarken yakaladıkları böceklere ek olarak, meşe yapraklarının arasındaki tırtılları avlarlar ve küçük yumuşak meyveleri de yerler. Kuyruk kalkıktır ve açtığında beyaz tüyler görülür. Üreme mevsiminde ötüşü Kara sinekkapana benzer. Çoğunlukla dökülen ormanlık bölgelerde özellikle suya yakın yerlerde bulunurlar. Bir ağaç deliği veya benzer oyuklarda açık bir yuva inşa ederler. Yuvalarına 4-7 yumurta bırakırlar.
Kara sinekkapan
Kara sinekkapan (Ficedula hypoleuca), sinekkapangiller (Muscicapidae) familyasından bir sinekkapan türü. Avrupa ve batı Asya'nın çoğunda ürerler. Göçmendirler, çoğunlukla batı Afrika'da kışı geçirirler. 12-13.5 cm büyüklüğündedirler. Üreyen erkek bireyin, çoğunlukla yukarı kısmı siyah ve aşağı kısmı beyaz, büyük beyaz bir kanat yaması, beyaz kuyruk kenarları ve küçük bir alın yaması vardır. İberyalı alttür iberiae’nin ise daha büyük bir alın yaması vardır. Gaga siyah ve geniştir. Ayrıca gaga şekil itibariyle havayla ilgili böcekçil hayvanların tipik özelliğine uygun olarak sivri uçludur. Uçuşta yakaladıkları böceklere ek olarak, meşe yapraklarının arasında tırtılları avlar ve ayrıca küçük yumuşak meyveleri de yerler. Dökülen ormanlık bölgeler, parklar ve bahçelerin kuşlarıdırlar. Bir ağaç deliğinde açık bir yuva inşa ederler, yuvaya 4-10 yumurta bırakırlar.